دشواری های عبور از فیلتر مجلس

سریال پرماجرای دولت جدید را پایانی نیست. هر بخش این سریال جز رسیدن به بن بست، خلق نا امیدی و دلسردی برای مردم، چیزی دیگر را به نمایش نمی گذارد.

روز چهارشنبه، 7 دلو، مجلس نمایندگان برای تایید نامزد وزیران پیشنهادی دولت، صندوق گذاشت و برای آن ها رای داد. از میان 19 نامزدی که از سوی دولت برای گرفتن رای تایید به مجلس معرفی شده بودند، تنها 9 نفر آن ها توانستند که از فیلترمجلس عبور نمایند و رای تایید بگیرند اما 10 نفر دیگر در این فیلتر گیر ماندند.

این عملکرد اعضای مجلس نمایندگان با انتقادهای تند شهروندان مواجه شده است. شهروندان، نمایندگان را به قبیله گرایی و سمت گرایی متهم می کنند.

آن ها می گویند که معیار گزینش مجلس، برنامه، شایستگی و توانایی نبوده است بلکه آنها بر اساس همان سنت قبیلوی که در این سرزمین بنیان نهاده شده است به نامزدان رای داده اند.

شهروندان، مجلس نمایندگان را به عنوان فیلتر قومی یاد می کنند. این انتقادها در پی آن صورت گرفته است که از اقوام هزاره و ازبک هیچ وزیری از سوی مجلس رای تایید گرفته نتوانستند.

رد زیران پیشنهادی هزاره از سوی مجلس نمایندگان تازگی ندارد، در انتخابات سال 2009 نیز وزیران هزاره تبار نتوانستند که از فیلتر مجلس نمایندگان عبور کنند.

محمد ناطقی آگاه مسایل سیاسی در مورد عملکرد اعضای مجلس بر این باور است که رد  نامزد وزرای پیشنهادی از سوی مجلس جنبه قومی داشته است.

او می گوید: «از نامزدانی که تبار هزارگی دارند هرسه شان رد شدند در حالی آن ها در ارائه برنامه های شان در مجلس بسیار موفق بودند.

او تاکید کرد که این نامزد وزیران بدون کدام دلیل موجه رد شده اند اما به گفته او وقتی سه نفر از قوم پشتون رد می شود دلیل وجود دارد، مثلا شیرمحمد کریمی، بخاطر کهولت سن،خاطره افغان به خاطر سن پایین و هم چنان شینواری به علت نداشتن برنامه رد شدند».

از سوی دیگر اسد بودا، نویسنده و جامعه شناس می گوید که مردم هزاره با شور و امید در انتخابات شرکت کردند اما تمامی این شور و امید از سوی مجلس نمایندگان با سیلی پاسخ داده شد.

او این عملکرد مجلس نمایندگان را به معنی حذف قومی به شیوه ی دموکراتیک می داند.

بودا می افزاید:"حکومت وحدت ملی نیز می خواهد همانند حکومت های دیگر با حذف و کسر هزاره ها به خود هویت بخشد؛ حکومت پیشین بدون وزیر هزاره بود و حکومت کنونی نیز همینطور است، این یک واقعیت تلخ تاریخی است".

اما نسیم انصاری استاد دانشگاه در زمینه رای نیاوردن  نامزد وزیران هزاره، باور دیگری دارد.

او می گوید:" وزیران پیشنهادی هزاره، توانایی مدیریتی کمتری نسبت به دیگران ندارند اما چون جیب شان خالی است نتوانستند که از مجلس رای تایید به دست آورند».

انتخابات 5 اپریل 2014، امیدهایی زیادی را برای مردم به میان آورده بود. مردم با شور و اشتیاق به پای صندوق های رای حضور یافتند اما دیری نپایید که این رویای مردم به یک کابوس وحشتناک مبدل شد.

دعوا های انتخاباتی، سر انجام باعث شد  کهآرای مردم هیچ به حساب نیاید و «دولت وحدت ملی» بر اساس یک توافق سیاسی میان دو نامزد پیشتاز تشکیل شود، پس از آن بن بست معرفی کابینه و اکنون هم رای گرفتن نامزد وزیران پیشنهادی از مجلس نمایندگان کابوس هایی است که مردم را می آزارد.

عملکرد روز چهارشنبه ی مجلس نمایندگان، موجی از اعتراضات را در میان مردم بر انگیخته است.

محمد علی فرهمند فارغ التحصیل دانشگاه غزنی گفته است که سه سال است از دانشگاه فارغ شده اما تا کنون نتوانسته کاری پیدا کند.

او می گوید که بدلیل نداشت حامی نتوانسته است کاری برایش دست و پا کند.

به گفته او این مسئله در مورد نامزد وزیران معرفی شده به مجلس نیز صدق می کند، زیرا فقط نامزد وزیرانی توانستند از مجلس رای تایید بگیرند که در میان نمایندگان از لحاظ قومی حمایت می شدند.

فرهمند افزود:" تبعیض یک مشکل بزرگ اجتماعی است که شایستگی را تحت شعاع قرار می دهد. از همین رو نامزد وزیران بسیار لایق نتوانستند که رای بگیرند".

به گفته او، با آنکه در گذشته هزاره ها در پست ها و مقام های مهم و کلیدی مانند وزارت دفاع، داخله و خارجه کار نکرده اند، این بار در وزارت های غیر مهم هم تایید نشدند.

در میان شهروندان کشور دیدگاه های متفاوتی در این مورد ابراز شده است که در شماری از آنها در پی می آید:

محمد آصف صلِح، دانشجوی حقوق و علوم سیاسی:

نظر من در مورد معیار رای مجلس نمایندگان یا شورای ملی این است که اصلا معیار تحصیل در نظر گرفته نشده است. معیار ها تبعیض آمیز بوده است. نامزد وزارای هزاره ها و ازبک ها که عموما رد شدند مشکل قانونی نداشتند اما مجلس نمایندگان در برخورد علنی تبعیض آمیز به آنها رای تایید نداده است. از سویی هم هستند نمایندگانی که در بدل پول رای دادند چنانچه در دوران کرزی نیز این مسئله به یکی از حاد ترین مشکلات تبدیل شده بود.

نوید کاظمی، مسئول آموزشگاه خصوصی کوثر دانش:

زمانی که کابینه اعلان شد، سه نکته برای من بسیار نگران کننده بود.

1. رای نگرفتن افراد توانمند و با تحصیلات بالا.

2. راهیابی دوباره افراد دو تابعیته و رای گرفتن آن ها از مجلس نمایندگان.

3. تبعیض های آشکار قومی.

متاسفانه افرادی که از توانایی بالای مدیریتی و میزان تحصیلات بالا برخوردار بودند نتوانستند رای بگیرند. این مسئله واقعا نگران کننده است کهمجلس شایستگی را مد نظر ندارد. افرادی که تابعیت دوگانه دارند و قبلا از سوی مجلس رد شده بودند دوباره آمدند و رای اعتماد گرفتند، این نشان می دهد که مجلس نمایندگان با نامزد وزرای پیشنهادی رفتار دوگانه داشته است. آنچه که برای من خیلی نگران کننده بود در خصوص نامزد وزرای قوم هزاره بود. این نامزد وزیران با وجودی که از توانایی مدیریتی و میزان تحصیلات بالا برخوردار بودند و گذشته ی خوبی نیز داشتند، نتوانستند رای بیاورند. به باور من حکومت وحدت ملی موثریتی برای بهبود وضعیت زندگی ما ما ندارد. ضرب المثلی است که می گوید «سالی که نیکوست از بهارش پیداست»، این دولت با حق تلفی تشکیل شد و  این روند همچنان ادامه خواهد یافت.

نصرالله، فروشنده لوازم برقی باشنده دشت برچی کابل: در تعیین وزیران لیاقت و شایستگی وجود نداشت. هرکس که پارتی قوی داشت و هر کس که وکیل ها را نان چرب تر داد  توانست رای بگیرد در حالی که کسانی که توانا و با برنامه بودند رای گرفته نتوانستند. مثلا توانایی داکتر رحیمی بر همگان آشکار است،  این را کسانی که رای دادند هم می فهمند، چون مسئله پارتی و پارتی بازی است به همان دلیل به او رای ندادند.

عبدالبصیر، ظرف فروش: گرچند من صریحتا گفته نمی توانم شاید مسئله سیاسی باشد چون در مورد  آن مورد چیزی نمی دانم. ولی من این طور فکر می کنم،  چون رفتار نمایندگان مجلس تعصب آمیز بود و تعداد زیادی از نامزد وزیران را رد کردند. از نگاه توانایی، آن ها شایستگی وزیر شدن را داشتند. مثلا برنا کریمی باید رای می گرفت، چون از نگاه علمیت و توانایی لیاقت آن را داشت که باید وزیر می شد. من دو مرحله در انتخابات شرکت کردم، با وجودی که مسیر رفت و آمد من در غزنی است، امکان آن وجود داشت که به چنگ طالبان می افتادم و ناخنم را قطع می کردند اما من با اشتیاق و  احساس مسئولیت خود رای دادم. منتها هیچ کار عملی نشد.

سهراب، کمپل فروش:  مسئله افغانستان بسیار پیچیده است. مردم هر قدر  کوشش کنند که وحدت ملی به وجود بیاید، به وجود نمی آید، زیرا قوم گرایی و سمت گرایی تا هنوز هم در کشور پا بر جاست و رهبران دولت این تعصبات را دامن می زنند. مردم در میان خود کمتر تعصب دارند. وکلای پارلمان اگر واقعا نماینده مردم باشند و نماینده های اقوام باشندب اید به هرکسی که شایستگی داشته باشد رای بدهند تا افغانستان آباد شود. من دو دفعه در انتخابات شرکت کردم که دولتی به میان آید که متشکل از تمام اقوام باشد و بتواند برای مردم کار کند اما متاسفانه شرایط آنطور که من فکر می کردم پیش نیامد.