حق تحصیل زنان در اسناد بین‌المللی (قسمت سوم) ـ مجله‌ی اورال

اعلامیه توسعه هزاره (۲۰۰۰ م.)
اعلامیه توسعه هزارهMillennum Development) Declaration) سازمان ملل متحد، سند راهنما برای سده جدید است. این اعلامیه که در اجلاس هزاره (۶ تا ۸ سپتامبر سال ۲۰۰۰ م./ نیویورک) به تصویب رسید، نقطه نظرات ۱۴۷ کشور از مجموع ۱۸۹ کشور و دولت را که در این بزرگ‌ترین گردهمایی رهبران جهان در تاریخ، شرکت کردند، منعکس می‌سازد.

در این اعلامیه، هشت هدف مهم و اساسی، به‌عنوان اهداف توسعه هزاره (MDGs) مورد توافق قرار گرفته است که باید تا سال ۲۰۲۵ م، یا زودتر از آن محقق شوند تا از این رهگذر، به چالش‌های توسعه جهانی پاسخ داده شود. هشت هدف اساسی توسعه هزاره عبارت‌اند از: 

۱. از بین بردن فقر شدید و گرسنگی؛
۲. دست یافتن به آموزش ابتدایی؛
۳. گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان؛
۴. کم کردن مرگ‌ومیر کودکان؛
۵. بهبود سلامت مادران؛
۶. مبارزه با اچ. آی. وی، مالاریا و دیگر بیماری‌ها؛
۷. تضمین پایداری محیط‌زیست؛
۸. گسترش مشارکت جهانی برای توسعه. 

اهداف هشتگانه فوق به ۲۱ هدف جزئی و با ۶۰ شاخص قابل‌سنجش، تجزیه‌شده‌اند. چنانکه ملاحظه می‌شود، هدف دوم و سوم به ترتیب به مسئله دسترسی همگانی به آموزش ابتدایی و ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان پرداخته است. بدین شرح که تا سال ۲۰۱۵ م، همه کودکان اعم از دختر و پسر باید قادر باشند تا یک دوره کامل آموزش ابتدایی را به پایان برسانند. همچنین تبعیض جنسیتی در آموزش ابتدایی و متوسطه ترجیحاً تا سال ۲۰۰۵ م، و در تمامی سطوح آموزش تا سال ۲۰۱۵ م، از بین برود. 

به‌هرحال، دستیابی همگانی به آموزش و ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان، در سطح گسترده یکی از اهداف کلیدی اعلامیه هزاره‌ی سوم است. آموزش همگانی باعث سلامتی، افزایش بهره‌مندی، رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی می‎شود. همچنین برابری جنسیتی در این روند، بسیار اثربخش است؛ زیرا زنان خود عاملان توسعه هستند، تقریباً در همه جوامع مراقبان اصلی کودکان، زنان هستند، آموزش آن‌ها نسبت به آموزش مردان، نقش بیشتری در سلامت و آموزش نسل بعدی دارد؛ به‎خصوص اگر زنان نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های خانواده نیز داشته باشند. دختران تحصیل‌کرده در آینده فرزندان کمتر و سالم‌تری خواهند داشت و به‌این‌ترتیب نرخ باروری کاهش پیدا خواهد کرد و آن‌ها در افزایش بهره‌وری نیز نقش خواهند داشت؛ چراکه زنان تحصیل‌کرده اغلب در خارج از خانه کار می‌کنند، درآمدهای مستقلی به دست می‌آورند و از این رهگذر، استقلال آن‌ها تقویت می‌شود. زنان اگر بتوانند اقدامات جمعی را برای دستیابی به حقوق بیشتر، شامل حق آموزش، مراقبت، سلامت و اشتغال صورت بدهند، این روندهای مثبت، اثربخش‌تر می‌شود. 

بنابراین، به‌وضوح به دست می‌آید که فقدان آموزش و تحصیلات برای زنان و مردان، ضمن آنکه فرد را از داشتن یک زندگی سالم و مطلوب محروم می‌کند، جامعه را نیز از تأسیس پایه‌های لازم برای توسعه و پیشرفت، دچار مشکل می‌سازد. ازاین‌رو، تأکید و رهنمود اعلامیه توسعه هزاره بر گسترش آموزش همگانی و رفع تبعیض جنسیتی به‌منظور بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی در همه گوشه‌ها و زاویه‌های آن، بسیار اساسی و حیاتی است؛ به‌خصوص برای جوامعی که فقر، بیماری، بیکاری، نابرابری جنسیتی، جنگ و ناامنی و ده‌ها عامل ویرانگر دیگر، حیات و موجودیت آن‌ها را تهدید می‌کند. 

ادامه دارد ...